Hebben wij de Papua’s in de steek gelaten?
Geplaatst: ma 04 apr 2011, 16:56
Notitie van de webmaster: Hieronder de voordracht van Jos van de Konijnenberg tijdens de Fak-Fak reünie in 2010. Jos weet dat ik het fundamenteel op diverse punten niet met hem eens ben, maar uiteraard mag iedereen zijn mening hebben. Daarom publiceer ik hier zijn kijk op de Papua-zaak. Deze heeft hij ook al eerder gepubliceerd op de website van Louis van Diessen en daarop is de reactie gekomen van Ben Kaisiëpo, die ik als reactie hieronder ook publiceer. Wat vooral ook opvalt is dat Jos kennelijk nooit de artikelen leest op tanahku.west-papua en dan denk ik met name de rapporten van human right watch en maandelijkse rapporten van het advocatenteam WPAT. Het kan natuurlijk ook zijn dat hij die wel leest maar als onzin ter zijde schuift omdat het niet in zijn beeld past. Hieronder eerst de stellingname van Jos: Eigenlijk zou ik met deze voordracht vlug klaar kunnen zijn. De uitspraak: ”wij hebben de Papua’s in de steek gelaten” kan in feite alleen maar gebaseerd zijn op wat er in politiek opzicht is gebeurd. In de steek laten is een negatief begrip en wanneer je ergens niets aan kunt doen zijn deze woorden aanvechtbaar. Eigenlijk is dit dus de periode vóór 1962. Hiermee zijn we er echter niet. Ik wil, voorzover ik dat kan beoordelen aan de hand van de kontakten in de pakweg tien keer dat ik Nieuw-Guinea heb bezocht, ook andere aspekten behandelen. Om het in politiek opzicht een beetje redelijk te kunnen beoordelen heb ik daarvoor de boeken ” Ons Laatste Oorlogje”van John Jansen van Galen, redacteur van de Haagse Post. En ”De Nieuw-Guinea Kwestie” van een oud-Manokwari tangsicommandant, Dr. De Geus, gelezen. Jansen van Galen geeft aan dat hij zich niet alleen heeft verdiept in boeken, tijdschriften en kranten + gesprekken met ongeveer 60 betrokkenen, maar hij heeft ook de notulen uit de ministerraad geraadpleegd. Zowel van Galen als de Geus hebben uitgebreid onderzoek verricht waar het gaat over de onderhandelingen die hebben geleid tot de onafhankelijkheid van Indonesië en de overdracht van Nieuw-Guinea. Je kunt niet anders lezen dan dat Nederlandse gedwongen werd te vertrekken. De regering wilde dat niet, heeft zich verzet tot het niet meer kon en moest uiteindelijk de aftocht blazen. Het is aan ieder van jullie te beoordelen of het streven naar onafhankelijkheid van Indonesië …..en of Nieuw-Guinea hierbuiten zou moeten vallen…., gerechtvaardigd was of niet. Dat er, politiek gezien, door de Nederlandse regering tweemaal dezelfde fout gemaakt is kwalijk te noemen: zowel de Molukkers als de Papua’s toezeggingen doen die niet waargemaakt konden worden. Enkele punten die ik u wil voorhouden kunnen voor de hand liggend genoemd worden. De overige zijn opgedaan in Nieuw-Guinea. Zowel Piet Postma als ik kunnen óf middels video-opnamen mijn stellingen bewijzen óf verwijzen naar bronnen in Nieuw-Guinea. Verder wil ik vooraf stellen dat het zou kunnen dat er meerdere waarheden bestaan over Nieuw-Guinea, het land dat nu Papua genoemd wordt. Ik kan dus niet anders dan onze ervaringen verwoorden opgedaan tijdens de vele tijdens gesprekken. Ik weet niet of er bij de uitspraak van het in de steek laten bij wordt stilgestaan dat er sinds ik weet niet hoe lang ook mensen van andere afkomst woonden. Hoe ver moeten we teruggaan? Volgens een vademecum uit 1956 bestond in vrijwel iedere grotere plaats de bevolking ook uit een aanzienlijk percentage Aziaten. Ik kan natuurlijk niet aangeven wanneer die naar Nieuw-Guinea zijn gegaan. Het aantal Europeanen zal nagenoeg zeker rond de jaren 1950 behoorlijk gestegen zijn. Afhankelijk van de ligging en grootte van de andere plaatsen staat te lezen dat deze verhouding er anders uitziet en dat is te begrijpen. Met deze gegevens wil ik ook zeggen: heeft men zich wel eens afgevraagd of Nieuw-Guinea alleen van de Papua’s was? Gesteld dat dit het uitgangspunt is dan moeten zij zich realiseren dat wij een bezettingsmacht waren, hoe je het ook wendt of keert. Na de overdracht werd er geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende bevolkingsgroepen: zij waren allemaal inwoners van Nieuw-Guinea. Ze lopen nu nog rond met een blauwe stip op hun elleboog. Ik kom hier straks nog op terug. Een ander belangrijk iets wat men zich kan afvragen: wat deed Nederland in onze tijd voor Nieuw-Guinea? Wat deed Nederland voor de bevolking? Ik weet het niet, misschien kunt u er voorbeelden van geven. Ik durf een uitspraak aan: weinig tot niets en vraag me dan direct af óf Nederland effectief iets kon doen tijdens onze tijd daar. Had Nederland de middelen voor een grootschaliger ontwikkelings-aanpak? Als je dat nu ontkennend moet beantwoorden, hoe kunnen wij dan de Papua’s in de steek gelaten hebben? Alleen de missie en de zending deden er fantastisch werk en ik heb me laten vertellen dat die direct of indirect wel wat geld kregen, maar dat blijkt niet al te veel te zijn geweest. Op andere wijze dan de financiële leverde de marine een bijdrage door, als voorbeelden, missiekinderen per Martin Mariner naar de Wisselmeren te brengen of dat toestemming werd gegeven dat de LCPR gebruikt kon worden voor uitstapjes, heel ver weg,: naar Pulau Panjang of Pasir Putih! Ik heb me laten vertellen dat ook de grote marineschepen ingezet werden voor vervoer van kinderen. Soms worden er ongenuanceerde, tendentieuze berichten verspreid over de Papua-onderdrukking bijvoorbeeld door een in Biak wonende Nederlandse dame. Die Truus van Vliet mailde op enig moment dat er operatieproeven op Papua’s werden uitgevoerd. Gelooft u nu werkelijk dat Indonesische artsen hun ambt op deze manier schenden? Ook mailde zij over het bewust infecteren met HIV, alhoewel ze beide voorbeelden niet kon bewijzen. Dat Papua-mannen met hun liefdespenseel op pad zijn gegaan zal niet ontkend kunnen worden, maar is hiervoor de Indonesische overheid verantwoordelijk? Welk verschil is er m.b.t. Afrika? Het lijkt me allemaal wat ver gaan. Over voorlichting op dit gebied kan Piet Tuyp meer vertellen. Ene Mevrouw Hendrikse – de Jong uit Wageningen schetste in Checkpoint nr. 10, December 2007, een volstrekt negatief beeld door te stellen dat zij het had meegemaakt dat door het optreden van het Indonesische leger onder Papua’s doden te betreuren waren. Ik citeer haar: in Wamena was naast ons hotel op 21 September een groot oproer. 157 Papua’s zijn vermoord. Dat er doden zijn gevallen zou kunnen omdat het een stammenoorlog betrof. Wat die mevrouw schreef was dus niet waar. Bron: niet alleen Piet Tuyp maar ook Henk Hoging die er vanwege een project zeer regelmatig komt. Er wordt met deze berichten een eerlijke zienswijze geweld aangedaan. Ik heb mevrouw Hendrikse de inhoud van mijn verhaal doorgegeven en vergeefs gevraagd naar commentaar. Het zou kunnen zijn dat het leger toen al knallend is opgetreden uit machtsvertoon. Al knalden wij niet, of het moet op een babi, kroonduif of jaarvogel zijn geweest: ook wij vertrokken met patrouilleopdrachten: Een ervan was machtsvertoon. Er zijn ook mensen die het optreden van het Indonesische leger bij sommige aangelegenheden veroordelen. Dat kan terecht zijn, maar ik kan vooral de oud-Indiëgangers, die ook in Nieuw-Guinea hebben gediend, niet begrijpen wanneer die aan een demonstratie in Den Haag deelnemen om te protesteren. Ook zij hebben, meestal gedwongen, maar toch, deelgenomen aan acties tegen Indonesiërs die voor hun land vochten. Ook wij zijn opgetreden tegen opstandige Papua’s, denk even aan de opstand bij de Wisselmeren waarbij aan Papua-zijde honderden doden zijn gevallen, een uitspraak van de toenmalige ELNTMARNS Wentholt in het programma “Andere Tijden”. Men vond blijkbaar dat dit optreden gerechtvaardigd was, maar of er vooraf wel of geen fouten zijn gemaakt door de Papuacultuur aan te tasten valt heel zwaar te betwijfelen. Zoals u wellicht weet werd ook het gewapend optreden van procureur weet ik wat Gonsalves zwaar bekritiseerd. Wanneer we de zaak in alle realiteit bekijken kunnen we ons afvragen of er voldoende kennis en kunde onder de Papua’s aanwezig was om op de goede manier met zelfstandigheid om te gaan. Ik kan u vertellen dat, n.a.v. een vraag van mij tijdens een bijeenkomst in het Legermuseum in Delft aan een medewerker van het NIOD, deze vertelde dat het ontbreken van bestuursdeskundigheid een van de redenen was dat Amerika Nederland niet meer kon steunen. VOOR WAT BETREFT. DE OVERDRACHT HET VOLGENDE:
- - was het niet toepassen van het one-man-one-vote-systeem een volstrekt negatieve Indonesische benadering? Een paar vragen aan jullie: zou men de bush in hebben gemoeten om Papua’s te laten stemmen en hoe zou dit verlopen zijn? Zouden de mensen in de bush een bewuste keuze hebben kunnen maken? Zouden zij daartoe in staat zijn geweest? Wat is overigens het verschil tussen ons systeem van het stemmen/het kiezen van een volksvertegenwoordiging en het besluit om wel of niet bij Indonesië te willen horen, uitgesproken door volksvertegenwoordigers in Nieuw-Guinea? En ook nu weer speelt het ontwikkelingsniveau een grote voor de hand liggende rol. Vergeet hierbij bovendien niet dat bijvoorbeeld bij gemeenteraads-verkiezingen ook hier soms pure spelletjes worden gespeeld
- - ook Papua’s hebben Indonesische infiltranten geholpen. De vader van Bert Carli, die hier vorig jaar aanwezig was, is door een Papua in een hinderlaag gelokt en vermoord. Er zijn meerdere voorbeelden bekend van een pro-Indonesië-houding.
- - over een tak van de Organisasi Papua Merdeka (OPM) in de omgeving van Biak heeft Piet Postma video-opnamen gemaakt. Veel meer dan houten geweren, parangs en pijlen en bogen is er niet op te zien. In een gesprek met de leiding gaf Piet het advies te stoppen met dit spel, want meer is het niet, en meer energie te steken in opleiding van hun eigen mensen.Deze mening wordt volgens verkregen informatie gedeeld door een groot gedeelte van de Papua’s die in Nederland woont. Een eenduidige samenwerking tussen de verschillende OPM-groeperingen zou een (te?)moeilijk gegeven zijn.
- - Na de overdracht hebben er zich incidenten voorgedaan die niet hadden mogen gebeuren. Voor zover mij bekend waren het wederzijdse provocerende aanleidingen. Wanneer dan bewapende Indonesische militairen tegenover onbewapende Papua’s hun boekje zwaar te buiten gaan dan is dat schrijnend. Maar hoe is, als voorbeeld, dat vlagincident destijds in Biak ontstaan? Stelt u zich eens voor dat de Friese of de Brabantse vlag uit oogpunt van een onafhankelijkheidsstrijd bij een officiële gelegenheid naast het rood-wit-blauw gehesen zou worden, hoe zou men dan hier reageren? Maar ik herhaal: dit had geen enkel leven mogen kosten en het waren er nu veel en veel teveel.
- - Papua’s hebben functies binnen het leger en de politie. Verleden jaar was een Papua de commandant van de tangsi Fakfak. Hij zou overgeplaatst zijn naar Timika.
- - Onder president Wahid zijn alle transmigratie-burgemeesters vervangen door Papua’s. Het blijkt nu zo te zijn dat bij vacatures Papua’s de voorkeur krijgen.
- - In alle steden worden gemeenteraadsverkiezingen gehouden,
- - Indonesië zou het land leegplunderen. In Papua is het aantal overheidsmedewerkers groot. De pensioengerechtigde leeftijd ligt er stukken lager dan hier. Waar zou dat geld, ook voor de infrastructuur, toch vandaan komen? Natuurlijk is het een onzinnige opmerking, maar het zou er voor Papua slecht uitzien wanneer deze mensen morgen zouden vertrekken.