Burgerluchtvaart in Nederlands Nieuw-Guinea

Heb je een boek gezien of gelezen dat interessant is? Meldt het hier en geef informatie over titel, auteur en prijs. En misschien en korte samenvatting of recentie?
Plaats reactie
Gebruikersavatar
webmaster
Beheerder
Berichten: 1749
Lid geworden op: di 05 feb 2008, 08:00

Burgerluchtvaart in Nederlands Nieuw-Guinea

Bericht door webmaster »

Dag Chris,

Een tijdje geleden hebben we wat gemailed over het boek over Melanesian Air Service. Dat is uiteindelijk allemaal goed gekomen. Waar dat dan allemaal toe kan leiden wil ik je niet onthouden.

Onderstaand een stuk uit de inleiding van een boek dat ik op stapel heb staan over de burgerluchtvaart op Nieuw-Guinea. Schrijven over de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis doe ik al 35 jaar. Als ik thuis kom uit m’n werk zet ik soms de televisie aan: nieuws, actualiteiten, dat soort dingen. Op 4 maart 2013 viel ik bij omroep Max in een interview met Hannie de Rijke, één van de tien overlevenden van de ramp met de KLM-Constellation ‘Neutron’ bij het eiland Biak in Nederlands Nieuw Guinea op 16 juli 1957. Niet alleen Hannie overleefde de ramp, maar het volledige gezin De Rijke: vader, moeder, zoon en twee dochters. Dochter Hannie was het zwaarst getroffen door het ongeval en moest met de lichamelijke en geestelijke littekens verder zien te leven.

Over haar leven en de geschiedenis van de familie De Rijke, was inmiddels een boek verschenen: ‘De vlucht van een paradijsvogel’. Ook te gast was Marlies Dinjens, één van de auteurs van het boek. Een week of wat eerder had ik in ‘Luchtvaartkennis – luchtvaart historisch tijdschrift’ een artikel gelezen van Arno Landewers over Melanesian Air Service, een luchtvaartmaatschappijtje op Nieuw Guinea dat Olaf de Rijke, Hannies vader, begin jaren zestig had helpen oprichten. Als belangrijkste bron voor zijn artikel noemde Arno een boek over Melanesian Air Service dat in 2012 was verschenen bij de West Papua Bibliotheek in Amstelveen.
Ik was geïnteresseerd en ging op zoek op internet. Het boek bleek een vermogen te kosten, ook al omdat er maar 100 exemplaren van waren gemaakt. Nadat ik er nog eens over had nagedacht besloot ik het boek toch te bestellen, evenals het boek over Hannie de Rijke.
Het lezen van beide boeken, die ik een paar dagen na elkaar in huis had, gaf de definitieve stoot tot het maken van het boek dat u nu in handen heeft, want met de publicatie van dit boek gaat een 30 jaar gekoesterde wens in vervulling.
Zo rond 1980 werkte ik in Historische Boekhandel Erato in Haarlem, eigendom van uitgeverij Unieboek. Unieboek gaf op dat moment onder meer de boeken van Anthony van Kampen uit. Na een ontmoeting met Van Kampen in de boekhandel tijdens een boekpresentatie (veel van de aanwezigen noemden hem ‘Toon’, maar ik hield het maar bij ‘meneer Van Kampen’),besloot ik eens iets van hem te gaan lezen. Dat werd ‘Jungle’, de verzamelnaam van drie boeken over Nederlands Nieuw Guinea die Van Kampen tientallen jaren eerder had geschreven en die Unieboek als trilogie met enige regelmaat bleef herdrukken (ik heb de twaalfde druk uit januari 1978). ‘Jungle’ smaakte naar meer.

In 1977 had Unieboek ook ‘Een Kwestie Van Macht’ van Van Kampen uitgegeven, een boek over het bewogen leven van de arts Dr. L. J. A. Schoonheyt dat zich voor een groot deel afspeelt op Nieuw Guinea. Ook dat las ik, even als ‘Het verdwenen volk’, de autobiografie van dr. J.V. (‘Vic’) de Bruijn, in 1978 eveneens uitgegeven door Unieboek. Vic de Bruijn was als ‘Jungle Pimpernel’ tijdens de Tweede Wereldoorlog onsterfelijk geworden op Nederlands Nieuw Guinea en speelde tevens een hoofdrol in de ‘Jungle’-trilogie van Anthony van Kampen. Via Vic de Bruijn kwam ik op het spoor van zijn collega Jan van Eechoud, als ‘Woudloper Gods’ al even onsterfelijk geworden als De Bruijn. Ook Van Eechoud had het nodige over Nederlands Nieuw Guinea gepubliceerd, terwijl dr. Schooheyt al in 1936 een boek bleek te hebben geschreven over het interneringskamp Boven-Digoel op Nieuw Guinea. Het kamp Boven-Digoel werd tevens de thuisbasis van de goudexpedities van de Mijnbouw Maatschappij Nederlands Nieuw Guinea, die in dit boek uitgebreid aan de orde komt.

In de jaren daarna bleef ik mijn Nieuw Guinea-bibliotheek langzaam maar zeker uitbreiden. In al die boeken kwam de luchtvaart op Nederlands Nieuw Guinea slechts af en toe en dan nog zijdelings ter sprake. Ik besloot uit te gaan zoeken hoe dat nou zat met de luchtvaart op het eiland.
De militaire luchtvaart was en is vrij goed gedocumenteerd. De burgerluchtvaart bleek een ander verhaal. Afgezien van de Nieuw Guinea Luchtvaart Maatschappij ‘Kroonduif’, een dochtermaatschappij van de KLM, is er vrijwel niets over te vinden.

Met veel duwen en trekken en eindeloos geduld kreeg ik het verhaal stukje bij beetje in beeld. (……) Vaak zeg ik: toeval bestaat niet. Dat lijkt tegeltjeswijsheid, maar ik geloof er echt in.

Het boek ‘De vlucht van een paradijsvogel’ las ik in één ruk uit. Niet alleen is het vlot geschreven, maar driekwart van het boek gaat over Hannie de Rijke’s vader, Olaf de Rijke. Ik kende zijn naam vanuit de Nieuw Guinese luchtvaartgeschiedenis, maar wist verder niets van hem. Na lezing van het boek wist ik ‘alles’, onder meer dat hij in 1966 scheidde van zijn tweede vrouw, Phia. Het boek over Melanesian Air Service, dat ik een paar dagen eerder ontving, bleek te zijn samengesteld door Sophia de Groot-Licher, die overleed vlak vóór het boek verscheen. In het boek wordt ze ook wel Phia genoemd. De conclusie lag voor de hand: beide Phia’s waren één en dezelfde vrouw… Toeval bestaat niet.

Tot zo ver een deel van de inleiding. Ik snap nu ook, denk ik, dat de kinderen De Rijke geen belangstelling hadden om exemplaren van het boek af te nemen. Phia was immers een belangrijke reden voor de scheiding van hun ouders.

Ik heb geen idee wanneer mijn boek uitkomt. Ik denk in 2015. Het wordt een 'pil', ruim 400 pagina's. Ik laat het je wel weten.

Het omslag is al klaar (zie bijgevoegde foto)

Met vriendelijke groeten,

Theo Wesselink
BurgerluchtvaartINNNGOmslag.jpg
BurgerluchtvaartINNNGOmslag.jpg (112.03 KiB) 2951 keer bekeken
Geniet van je herinneringen. Zoals het toen was wordt het nooit meer.
Plaats reactie